เมนู

กาลกิริยาของพระเจ้าจักรพรรดิ การทำความเดือดร้อนตามแก่
เทวดาและมนุษย์ในหนึ่งจักรวาล. กาลกิริยาของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย
กระทำความเดือดร้อนตามแก่เทวดาและมนุษย์ทั้งหลายในหมื่นจักรวาล
ด้วยเหตุนั้น จึงตรัสว่า กระทำความเดือดร้อนตามแก่ขนมาก ดังนี้.

จบ อรรถกถาสูตรที่ 4

อรรถกถาสูตรที่ 5



ในสูตรที่ 5 มีวินิจฉัยดังต่อไปนี้ :-

บทว่า อทุติโย ความว่า ที่ชื่อว่า อทุติโย เพราะไม่มีพระพุทธเจ้า
องค์ที่ 2. จริงอยู่พระพุทธะ. มี 4 คือ สุตพุทธะ จตุสัจจพุทธะ
ปัจเจกพุทธะ สัพพัญญูพุทธะ.
ในพุทธะ 4 นั้น ภิกษุผู้เป็นพหูสูต
(มีพุทธพจน์อันสดับแล้วมาก) ชื่อว่า สุตพุทธะ. ภิกษุผู้เป็นพระขีณาสพ
(นี้อาสวะสิ้นแล้ว) ชื่อว่า จตุสัจจพุทธะ. พระองค์ผู้บำเพ็ญบารมี
สองอสงไขย กำไรแสนกัป แล้วแทงตลอดปัจเจกพุทธญาณ ชื่อว่า
ปัจเจกพุทธะ. พระองค์ผู้บำเพ็ญบารมี 4-8-16 อสงไขย กำไร
แสนกัป แล้วย่ำยีกระหม่อมแห่งมารทั้ง 3 แทงตลอดพระสัพพัญญุต-
ญาณ ชื่อว่า สัพพัญญูพุทธะ. ในพุทธะ 4 เหล่านี้ พระสัพพัญญูพุทธะ
ชื่อว่า ไม่มีพระองค์ที่ 2 ธรรมดาว่าพระสัพพัญญูพุทธะพระองค์อื่น
จะเสด็จอุบัติร่วมกับพระสัพพัญญูพุทธะพระองค์นั้นก็หาไม่.